Công văn số 64/TANDTC-PC của Tòa án nhân dân tối cao phát hành vào ngày 03/04/2019, ghi nhận các nội dung hướng dẫn về một số vướng mắc trong tố tụng.
NỘI DUNG CHÍNH CÔNG VĂN 64/TANDTC-PC
Bảng dưới đây là tóm lược các nội dung chính của Công văn do Luật Hoa Long đã tổng hợp:
| STT | Các vấn đề được hướng dẫn | Nội dung hướng dẫn | Căn cứ pháp lý áp dụng |
|---|---|---|---|
| 1 | Tình tiết “đã bồi thường một phần nghĩa vụ dân sự” (Điều 63 BLHS) | Người phạm tội được xem là đã bồi thường một phần nghĩa vụ dân sự nếu đã bồi thường ít nhất 50% nghĩa vụ dân sự theo phán quyết của Tòa án hoặc có thỏa thuận khác được xác nhận. | Điều 63 BLHS 2015 |
| 2 | Tình tiết “chứa mại dâm 04 người trở lên” và “đối với 02 người trở lên” | Tình tiết này chỉ áp dụng cho người bán dâm. Chứa mại dâm 04 người trở lên được tính là chứa 04 người bán dâm, không tính người mua dâm. | Điều 327, Điều 328 BLHS 2015 |
| 3 | Nhiều lần xâm phạm sở hữu nhưng giá trị từng lần dưới mức truy cứu | Nếu giá trị tổng cộng của các lần xâm phạm đủ để truy cứu trách nhiệm hình sự và các lần phạm tội diễn ra liên tục, có thể bị xử lý hình sự dựa trên tổng giá trị tài sản chiếm đoạt. | Điều 173 BLHS 2015, Thông tư liên tịch số 02/2001 |
| 4 | Tăng nặng trách nhiệm hình sự “phạm tội 02 lần trở lên” | Trường hợp phạm nhiều lần cùng loại hành vi, tổng giá trị tài sản phạm tội được cộng lại, và ngoài khung tăng nặng, còn bị áp dụng thêm tình tiết “phạm tội 02 lần trở lên”. | Điều 52 BLHS 2015 |
| 5 | Sử dụng mạng internet để đánh bạc | Chỉ cần chứng minh các bị cáo sử dụng mạng không được phép để đánh bạc là đủ để áp dụng tình tiết tăng nặng, không cần phải chứng minh việc trả tiền qua tài khoản mạng. | Điều 321, Điều 322 BLHS 2015 |
| 6 | Sử dụng vốn vay sai mục đích và không trả nợ | Nếu người vay dùng vốn vay cho mục đích tiêu dùng cá nhân và không trả được nợ, họ không bị truy cứu hình sự, trừ khi có khả năng trả nhưng cố tình không trả nợ. | Điều 175 BLHS 2015 |
| 7 | Xóa án tích khi chưa thi hành hình phạt bổ sung | Người bị kết án chưa chấp hành xong hình phạt bổ sung hoặc án phí thì không được đương nhiên xóa án tích dù lý do không nhận được thông báo từ cơ quan thi hành án. | Điều 70 BLHS 2015 |
| 8 | Người tiêu thụ tài sản do người chưa đủ tuổi phạm tội mà có | Người tiêu thụ biết rõ tài sản là do phạm tội mà có vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản, dù người phạm tội chính chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm. | Điều 323 BLHS 2015, Thông tư liên tịch số 09/2011 |
| 9 | Tính tuổi chịu trách nhiệm hình sự dựa trên ngày sinh hay giờ sinh | Tuổi chịu trách nhiệm hình sự tính theo ngày sinh, không tính theo giờ hoặc phút sinh. | Điều 417 BLTTHS 2015 |
| 10 | Giao dịch thế chấp nhà đất khi giao dịch chuyển nhượng vô hiệu | Nếu giao dịch chuyển nhượng bị vô hiệu, nhưng tài sản đã thế chấp và đúng quy định pháp luật, thì giao dịch thế chấp không bị vô hiệu. | Điều 133 BLDS 2015, Điều 317 BLDS 2015 |
| 11 | Xử lý hợp đồng chuyển nhượng đất bị vô hiệu và việc hủy GCNQSDĐ | Nếu hợp đồng chuyển nhượng bị vô hiệu, Tòa án không cần tuyên hủy GCNQSDĐ. Việc điều chỉnh, cấp lại GCNQSDĐ sẽ do cơ quan tài nguyên thực hiện theo phán quyết của Tòa án. | Điều 34 BLTTHS 2015, Điều 106 Luật Đất đai 2013, Nghị định 43/2014/NĐ-CP |
| 12 | Nguyên đơn rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện | Nếu nguyên đơn rút yêu cầu khởi kiện trước khi phiên tòa bắt đầu, Thẩm phán có thẩm quyền ra quyết định đình chỉ, nguyên đơn được trả lại tiền tạm ứng án phí. | Điều 218, Điều 219 BLTTHS 2015, Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 |
| 13 | Thừa kế thế vị nếu con không đủ điều kiện thừa kế | Cháu không được hưởng thừa kế thế vị nếu cha mẹ của cháu bị cấm thừa kế theo quy định tại Điều 621 BLDS (ngược đãi người để lại di sản…). | Điều 652, Điều 621 BLDS 2015 |
| 14 | Tranh chấp kết quả bán đấu giá tài sản trong thi hành án | Người phải thi hành án không có quyền khởi kiện về kết quả bán đấu giá tài sản, chỉ có Chấp hành viên và người mua được tài sản đấu giá mới có quyền khởi kiện. | Điều 26 BLTTHS 2015, Điều 102 Luật Thi hành án dân sự 2008, Luật Đấu giá tài sản |
| 15 | Đình chỉ vụ án và giải quyết hậu quả thi hành án | Nếu nguyên đơn rút đơn hoặc vắng mặt hai lần, Tòa án phải hỏi ý kiến bị đơn về việc đình chỉ và giải quyết hậu quả thi hành án trước khi ra quyết định đình chỉ. | Điều 217, Điều 218, Điều 219 BLTTHS 2015 |
| 16 | Thành viên hộ gia đình khởi kiện quyết định thu hồi đất | Tòa án phải đưa các thành viên khác của hộ gia đình vào tố tụng nếu quyết định thu hồi đất liên quan đến quyền lợi của họ. | Điều 3 Luật Tố tụng hành chính 2015, Điều 29 Luật Đất đai 2013 |
| 17 | Đưa Chủ tịch UBND huyện vào tố tụng khi khởi kiện quyết định hành chính | Nếu xét xử quyết định hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh nhưng có liên quan đến UBND huyện, phải đưa Chủ tịch UBND huyện vào tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. | Điều 21 Luật Khiếu nại 2011, Điều 193 Luật Tố tụng hành chính 2015 |
| 18 | Xử lý trường hợp sửa đổi hoặc hủy bỏ quyết định hành chính | Nếu người bị kiện sửa đổi hoặc hủy bỏ quyết định hành chính, Tòa án vẫn phải xem xét tính hợp pháp của quyết định cũ và mới nếu người khởi kiện không rút đơn khởi kiện. | Điều 57, Điều 193 Luật Tố tụng hành chính 2015 |
| 19 | Thẩm quyền giải quyết khởi kiện đối với quyết định hành chính cấp xã | Tòa án cấp huyện giải quyết nếu không cần hủy quyết định của Chủ tịch UBND huyện. Nếu cần hủy, hồ sơ sẽ được chuyển lên Tòa án cấp tỉnh. | Điều 32, Điều 193 Luật Tố tụng hành chính 2015 |
| 20 | Chỉnh lý bản đồ địa chính cấp xã và đối tượng khởi kiện hành chính | Việc chỉnh lý bản đồ địa chính là đối tượng khởi kiện hành chính, người bị kiện là cơ quan hoặc tổ chức thực hiện việc chỉnh lý nếu vi phạm quyền lợi của người khởi kiện. | Điều 22, Điều 31 Luật Đất đai 2013, Thông tư 25/2014/TT-BTNMT |
